Ahid Sandığı
Rab Musa'ya, İsrail oğullarına söyle bana takdime getirsinler, yüreğinden veren her adamdan benim takdimemi alacaksın dedi. Akasya ağacından bir sandık yapacaklar. Uzunluğu iki buçuk arşın, eni bir buçuk arşın ve yüksekliği bir buçuk arşın olacak. Onu içinden ve dışından halis altınla kaplayacaksın. Etrafına altın pervaz yapacaksın. Onun içi dört altın halka dökeceksin. Onları dört ayağına takacaksın, iki halka onun bir yanında ve iki halka öbür yanında olacak. Akasya ağacından kollar yapacaksın ve onları altınla kaplayacaksın. Sandığı taşımak için, kolları sandığın yanlarındaki halkalara geçireceksin. Kollarıyla sandığın halkalarında kalacaklar, ondan ayrılmayacaklar. Sana vereceğim şehadeti sandığın içine koyacaksın dedi.
Yedi Kollu Şamdan: Tanrı Musa'ya halis altından bir şamdan yapacaksın. Şamdanın ayağı ve direği dövmeci işi olacak. Kadehler, yumruları ve çiçekleri kendinden olacaklar. Şamdanın üç kolu bir yanından ve şamdanın üç kolu öbür yanından olmak üzere, onun yanlarından çıkan altı kol olacaktır. Bir kolda badem çiçeği şeklinde üç kadeh, bir yumru ve bir çiçek olacak. Şamdandan çıkan altı kol için böyle olacaktır. Şamdanda badem çiçeği şeklinde dört kadeh, onun yumruları ve çiçekleri olacaktır. Şamdandan çıkan altı kol için, ikişer kol altında kendinden bir yumru olacaktır. Onların yumruları ve kolları kendinden olacaki hepsi bir dövmeci işi, halis altından olacaktır. Onun kandillerini yakacaklar. Makasları ve tablaları halis altından olacak. Bütün bu taımlarla beraber bir talant halis altından yapılacaktır. Bak ve dağda sana gösterilen örneklerine göre yap dedi.
Dura Europos- Şamdan -Ortadokslar Vaftizhanesi
Samson:(Şimşon) : İsrailoğulları Rabbin gözünde kötü olanı yaptılar ve Rab onları kırk yıl Filistinlilerin eline verdi.
Manoah adında ve karıı kısır olan bir adam vardı. Rabbin meleği kadına görünüp, gebe kalıp bir oğul doğuracağını, şarap ve içki içmemesini , murdar birşey yememesini, doğacak çocuğun başına ustura değmeyeceğini, çünkü ana rahminden Tanrı'ya vezir olacağını ve İsraili Filistinlilerin elinden kurtaracağını söyledi. Kadın kocasına, başına gelenleri anlattı.
Kadın bir oğul doğurdu ve adını Şimşon koydu. Çocuk büyüdüğünde Rab onu mübarek kıldı. Tsora ile Eştaol arasında Mahane-dan'da Rabbin Ruhu onu ileri sürmeye başladı.
Şimşon babası ile anasınai Timna'da Filistinlilerin kızlarından bir kadın gördüğünü ve evlenmek istediğini söyler. Ailesi karşı çıkar ama bu ısrarlara rağmen Şimşon o kızı ister.
Şimşon ailesiyle Timna bağlarına geldiğinde karşısına bir aslan çıkar. Rab ona kuvvet verir ve aslanı iki parça eder. Samson Sorek vadisinde Delila isimli bir kadını sevdi. Kızı Filistinli beyler kandırdı. Samson'un kuvvetinin nereden geldiğini ve onunla nasıl başa çıkılabileceğini öğrenmek istediler. Delila Samson'a sorduğunda o da kendisi 7 tane kurumamış taze kirişle bağlanırsa zayıf ve başka biri olacağını söyledi. Uyurken beyler onu bağladı ama Samson otları kırdı. Delila yalan söylediğini anlar. Üzerine gider ve zayıf noktasını öğrenmek ister. Bu sefer kullanılmamış yeni iplerle bağlanırsa zayıflayacağını söyler. Ama yine bu iplerle bağladıklarında tekrar ipleri kolayca kırar. Delila bu şekilde tekrarlar ve böyle devam eder. Delila sözleriyle onu sıkıştırıp daraltır. Kadına bütün yüreğini açıp gerçeği anlatır. Başıma ustura değmemiştir. Çünkü ben ana rahminden adağım, eğer traş olursam kuvvetim benden gider ve zayıf olurum der. Bunun üzerine Delila Filistinli beylere bunu anlatır. Gece gelirler ve Samson'u traş ederler. Onu yakalayıp gözlerini çıkarırlar. Traş olduktan sonra saçı bitmeye başlar. Şimşon Rabbe son kez onu kuvvetlendirmesi ve iki gözü için Filistinlilerden öç alma isteğini dile getirir. Tanrı onu affeder. Şimşon beylerin evinin durduğu iki orta direği tuttu ve sağ eliyle birini sol eliyle diğerine dayandı. Bütün kuvvetiyle eğildi ve ev beylerin ve içinde olan bütün kavmin üzerine düştü.
Kendi ölümünde öldürdüğü kişiler, hayatında öldürdüğünden fazlaydı. Kardeşleri ve bbası onu kaldırıp çıkardılar. Tsora ile Eştaol arasında bir yere gömdüler.
Davut: Saul kullarına, iyi saz çalan bir adam bulmalarını, Tanrı tarafından üzerine kötü ruh geldiği zaman müzik çalınırsa iyi olacağını söyleyerek, iyi müzik söyleyerek, iyi müzik çalabilen bir adam hazırlayıp getirmelerini emretti. Gençlerden biri, yiğit, sözünde akıllı ve yakışıklı bir adam gördüğünü söyleyince Saul, Davud adlı bu gencin babası Yesse'ye ulaklar gönderip Davud'u çağırdı. Yesse ekmek,bir tulum şarap ve bir oğlak alıp eşekle,oğlu Davud'un eliyle Saul'a gönderdi. Saul, Davud'u çok sevdi ve Saul'un silahtarı oldu. Saul'a kötü ruh gelince Davud sazını çalardı. Saul iyi olur ve kötü ruh kendisinden ayrılırdı. Dura Europos
Golyat: Filistinliler cenk için ordularını Yahuda'nın Soko şehrinde topladılar. Bu ordunun içinde Golyat isimli bir pehlivan vardı. İsraillilere meydan okudu. Filistinliler yılgınlığa düşük korktular. Davud ordugaha geldi. Golyat sözlerini tekrar etti. Davud yanındaki adamlara bu Filistinliyi vuracak ve İsrailden utancı kaldıracak adam yok mu dedi. Davud Golyat'ı sapanla vurup öldürdü ve elinde kılıç yoktu. Davud koşup Filistinlinin üzerinde durdu, onun kılıcını alıp kınından çekti ve onu öldürdü. Onunla başını kesti. Filistinliler Golyat'ın öldüğünü görünce kaçtılar.
Süleyman: Davud oğlu Süleyman aynı zamanda İsrail'in de kralı olmuştur. Davud'un öleceği günler yaklaşınca oğlu Süleyman'a Musa'nın şeriatinde yazılmış olana göre Tanrı'nın emirlerini yerine getirmesini öğütleyerek öldü ve kendi şehrine gömüldü. Süleyman babası Davud'un tahtına oturdu ve krallığı çok kuvvetlendi. Süleyman Mısır kralının kızını alıp firavuna hısım oldu. Kendi evini, Rabbin evini ve çepeçevre Yeruşalim duvarını yapmayı bitirince kadını Davud şehrine getirdi. O güne kadar Rabbin ismine yapılmış ev olmadığı için, kavm yüksek yerlerde kurban sunuyordu..
Rab Süleyman'a rüyasında göründü ve kendisinden ne istediğini sorunca, o da babası Davud gibi kavm idare edebilecek, iyi ile kötüyü ayıracak anlayışlı bir yürek istedi.
Rab bu sözün üzerine, maddi şeyler istemediği için ona anlayışlı bir yürek ve dilemediği halde zenginlik verdi
Süleyman Tapınağı: Süleyman'ın İsrail üzerine saltanatının dördüncü yılında, Rabbin evini yapmaya başladı. Kral Süleyman'ın Rab için yaptığı evin uzunluğu altmış arşın, genişliği yirmi ve yüksekliği otuz arşındı. Mabedin önünde eyvan bulunuyordu. Ev için kafesle kapalı pencereler yaptı. Evin duvarı etrafına bitişik, hem mabedin , hem de iç odanın etrafındaki duvarlarına bitişik katlar ve etrafındaki yan odalar taş ocağında hazırlanmış taştan yapıldı. Evin içinde ne çekiç, ne balta, ne demir bir alet sesi işitilmedi.
Süleyman Rabbin evindeki bütün kapları, kandilleri,maşaları, tasları , makasları , kaşıkları altından yaptı. Rabbe yaptıkları ahit sandığını içeriye getirip koydular. Rab hoşnut oldu ve bu evi takdis ettiğini söyled.
Şeba Kraliçesi ve Süleyman: Şeba kraliçesi Süleyman'ın şöhretini ve zenginliğini işitince onu bilmecelerle denemeye gelir. Çok büyük bir alayla, baharat, pek çok altın ve değerli taşlar yüklü develerle Yeruşalim'e geldi ve onunla konuştu. Onu bin türlü bilmecelerle deneyerek sıkıştırmaya çalıştı. Ama Süleyman'ın cevap veremeyeceği hiçbir şey yoktu. Şeba Kraliçesi Süleyman'ın hikmetinden ve davranışlarından emin oldu. Krala hediyeler ve birçok baharat verdi. Bir yılda Süleyman'a gelen altın, alışveriş eden adamlardan, tüccarların ticaretinden ve Arab ili kralları ve valilerine gelenden daha fazlaydı. Dövme altından üç yüz küçük kalkan ve saf altınla kaplanmış fildişinden büyük bir taht yaptı. Zenginlik ve hikmetçe herkesden üstündü. Süleyman'ın kral kızlarından yedi yüz karısı, üç yüzde cariyesi vardı ve onun yüreğini saptırdılar. Rab öfkelendi. Süleyman Rabbin isteklerini yapmadı ve onu cezalandırıp elindekilerini başka bir kuluna verecekti. Fakat babası Davud'un hatrına bu dediklerini ona değil oğluna yapacaktı. Süleyman Yeruşalim'de (Jerusalem) bütün İsrail üzerinde kırk yıl krallık etti. Süleyman ölünce onun yerine oğlu Rehoboam kral oldu.
Kaynak: Mitoloji ve İkonografi
Özkan Ertuğrul
Dura Europos- Şamdan -Ortadokslar Vaftizhanesi
Samson:(Şimşon) : İsrailoğulları Rabbin gözünde kötü olanı yaptılar ve Rab onları kırk yıl Filistinlilerin eline verdi.
Manoah adında ve karıı kısır olan bir adam vardı. Rabbin meleği kadına görünüp, gebe kalıp bir oğul doğuracağını, şarap ve içki içmemesini , murdar birşey yememesini, doğacak çocuğun başına ustura değmeyeceğini, çünkü ana rahminden Tanrı'ya vezir olacağını ve İsraili Filistinlilerin elinden kurtaracağını söyledi. Kadın kocasına, başına gelenleri anlattı.
Kadın bir oğul doğurdu ve adını Şimşon koydu. Çocuk büyüdüğünde Rab onu mübarek kıldı. Tsora ile Eştaol arasında Mahane-dan'da Rabbin Ruhu onu ileri sürmeye başladı.
Şimşon babası ile anasınai Timna'da Filistinlilerin kızlarından bir kadın gördüğünü ve evlenmek istediğini söyler. Ailesi karşı çıkar ama bu ısrarlara rağmen Şimşon o kızı ister.
Şimşon ailesiyle Timna bağlarına geldiğinde karşısına bir aslan çıkar. Rab ona kuvvet verir ve aslanı iki parça eder. Samson Sorek vadisinde Delila isimli bir kadını sevdi. Kızı Filistinli beyler kandırdı. Samson'un kuvvetinin nereden geldiğini ve onunla nasıl başa çıkılabileceğini öğrenmek istediler. Delila Samson'a sorduğunda o da kendisi 7 tane kurumamış taze kirişle bağlanırsa zayıf ve başka biri olacağını söyledi. Uyurken beyler onu bağladı ama Samson otları kırdı. Delila yalan söylediğini anlar. Üzerine gider ve zayıf noktasını öğrenmek ister. Bu sefer kullanılmamış yeni iplerle bağlanırsa zayıflayacağını söyler. Ama yine bu iplerle bağladıklarında tekrar ipleri kolayca kırar. Delila bu şekilde tekrarlar ve böyle devam eder. Delila sözleriyle onu sıkıştırıp daraltır. Kadına bütün yüreğini açıp gerçeği anlatır. Başıma ustura değmemiştir. Çünkü ben ana rahminden adağım, eğer traş olursam kuvvetim benden gider ve zayıf olurum der. Bunun üzerine Delila Filistinli beylere bunu anlatır. Gece gelirler ve Samson'u traş ederler. Onu yakalayıp gözlerini çıkarırlar. Traş olduktan sonra saçı bitmeye başlar. Şimşon Rabbe son kez onu kuvvetlendirmesi ve iki gözü için Filistinlilerden öç alma isteğini dile getirir. Tanrı onu affeder. Şimşon beylerin evinin durduğu iki orta direği tuttu ve sağ eliyle birini sol eliyle diğerine dayandı. Bütün kuvvetiyle eğildi ve ev beylerin ve içinde olan bütün kavmin üzerine düştü.
Kendi ölümünde öldürdüğü kişiler, hayatında öldürdüğünden fazlaydı. Kardeşleri ve bbası onu kaldırıp çıkardılar. Tsora ile Eştaol arasında bir yere gömdüler.
Davut: Saul kullarına, iyi saz çalan bir adam bulmalarını, Tanrı tarafından üzerine kötü ruh geldiği zaman müzik çalınırsa iyi olacağını söyleyerek, iyi müzik söyleyerek, iyi müzik çalabilen bir adam hazırlayıp getirmelerini emretti. Gençlerden biri, yiğit, sözünde akıllı ve yakışıklı bir adam gördüğünü söyleyince Saul, Davud adlı bu gencin babası Yesse'ye ulaklar gönderip Davud'u çağırdı. Yesse ekmek,bir tulum şarap ve bir oğlak alıp eşekle,oğlu Davud'un eliyle Saul'a gönderdi. Saul, Davud'u çok sevdi ve Saul'un silahtarı oldu. Saul'a kötü ruh gelince Davud sazını çalardı. Saul iyi olur ve kötü ruh kendisinden ayrılırdı. Dura Europos
Golyat: Filistinliler cenk için ordularını Yahuda'nın Soko şehrinde topladılar. Bu ordunun içinde Golyat isimli bir pehlivan vardı. İsraillilere meydan okudu. Filistinliler yılgınlığa düşük korktular. Davud ordugaha geldi. Golyat sözlerini tekrar etti. Davud yanındaki adamlara bu Filistinliyi vuracak ve İsrailden utancı kaldıracak adam yok mu dedi. Davud Golyat'ı sapanla vurup öldürdü ve elinde kılıç yoktu. Davud koşup Filistinlinin üzerinde durdu, onun kılıcını alıp kınından çekti ve onu öldürdü. Onunla başını kesti. Filistinliler Golyat'ın öldüğünü görünce kaçtılar.
Süleyman: Davud oğlu Süleyman aynı zamanda İsrail'in de kralı olmuştur. Davud'un öleceği günler yaklaşınca oğlu Süleyman'a Musa'nın şeriatinde yazılmış olana göre Tanrı'nın emirlerini yerine getirmesini öğütleyerek öldü ve kendi şehrine gömüldü. Süleyman babası Davud'un tahtına oturdu ve krallığı çok kuvvetlendi. Süleyman Mısır kralının kızını alıp firavuna hısım oldu. Kendi evini, Rabbin evini ve çepeçevre Yeruşalim duvarını yapmayı bitirince kadını Davud şehrine getirdi. O güne kadar Rabbin ismine yapılmış ev olmadığı için, kavm yüksek yerlerde kurban sunuyordu..
Rab Süleyman'a rüyasında göründü ve kendisinden ne istediğini sorunca, o da babası Davud gibi kavm idare edebilecek, iyi ile kötüyü ayıracak anlayışlı bir yürek istedi.
Rab bu sözün üzerine, maddi şeyler istemediği için ona anlayışlı bir yürek ve dilemediği halde zenginlik verdi
Süleyman Tapınağı: Süleyman'ın İsrail üzerine saltanatının dördüncü yılında, Rabbin evini yapmaya başladı. Kral Süleyman'ın Rab için yaptığı evin uzunluğu altmış arşın, genişliği yirmi ve yüksekliği otuz arşındı. Mabedin önünde eyvan bulunuyordu. Ev için kafesle kapalı pencereler yaptı. Evin duvarı etrafına bitişik, hem mabedin , hem de iç odanın etrafındaki duvarlarına bitişik katlar ve etrafındaki yan odalar taş ocağında hazırlanmış taştan yapıldı. Evin içinde ne çekiç, ne balta, ne demir bir alet sesi işitilmedi.
Süleyman Rabbin evindeki bütün kapları, kandilleri,maşaları, tasları , makasları , kaşıkları altından yaptı. Rabbe yaptıkları ahit sandığını içeriye getirip koydular. Rab hoşnut oldu ve bu evi takdis ettiğini söyled.
Şeba Kraliçesi ve Süleyman: Şeba kraliçesi Süleyman'ın şöhretini ve zenginliğini işitince onu bilmecelerle denemeye gelir. Çok büyük bir alayla, baharat, pek çok altın ve değerli taşlar yüklü develerle Yeruşalim'e geldi ve onunla konuştu. Onu bin türlü bilmecelerle deneyerek sıkıştırmaya çalıştı. Ama Süleyman'ın cevap veremeyeceği hiçbir şey yoktu. Şeba Kraliçesi Süleyman'ın hikmetinden ve davranışlarından emin oldu. Krala hediyeler ve birçok baharat verdi. Bir yılda Süleyman'a gelen altın, alışveriş eden adamlardan, tüccarların ticaretinden ve Arab ili kralları ve valilerine gelenden daha fazlaydı. Dövme altından üç yüz küçük kalkan ve saf altınla kaplanmış fildişinden büyük bir taht yaptı. Zenginlik ve hikmetçe herkesden üstündü. Süleyman'ın kral kızlarından yedi yüz karısı, üç yüzde cariyesi vardı ve onun yüreğini saptırdılar. Rab öfkelendi. Süleyman Rabbin isteklerini yapmadı ve onu cezalandırıp elindekilerini başka bir kuluna verecekti. Fakat babası Davud'un hatrına bu dediklerini ona değil oğluna yapacaktı. Süleyman Yeruşalim'de (Jerusalem) bütün İsrail üzerinde kırk yıl krallık etti. Süleyman ölünce onun yerine oğlu Rehoboam kral oldu.
Kaynak: Mitoloji ve İkonografi
Özkan Ertuğrul
Yorumlar
Yorum Gönder